Voorlezen is leuk!
Het (voor)lezen is Mirian gelukkig niet vreemd. ‘Ik ben thuis opgevoed met veel voorlezen. En nog steeds lees ik zelf ook graag. Vooral waargebeurde verhalen. Leuk is dat ik me niet alleen voor school laat inspireren door de bibliotheek, maar ook thuis lees ik verder. Zo heb ik laatst ‘De Meisjes’ van Annet Schaap gelezen. In dit boek zijn zeven bekende sprookjes verwerkt tot verrassende vertellingen. Als Giselle Hopstaken van de Bibliotheek op school deze tip niet had gegeven, dan had ik dat boek nooit zelf uitgekozen.’

de Bibliotheek op school
De Bibliotheek op school is een landelijk programma waarin bibliotheken en het onderwijs met elkaar samenwerken. Met als doel dat leerlingen meer leesplezier krijgen, digitaal vaardiger worden en hun taalontwikkeling verbeteren. Steeds meer gemeenten hechten waarde aan leesbevordering op scholen en de ondersteunende rol die de bibliotheek daarbij speelt. Leesmediaconsulenten van de bibliotheek bezoeken de school voor het verzorgen van activiteiten, om leerkrachten te inspireren, of om nieuwe boeken aan de schoolbibliotheek toe te voegen. Zij zijn het aanspreekpunt voor de leescoördinatoren op de deelnemende scholen.

Bewust lezen
De Vindplaats doet ook mee met de Bibliotheek op school (dBos). Leesmediaconsulent Giselle Hopstaken is daarom regelmatig op deze school te vinden. Dat een leescoördinator op school zelf ook graag leest is een belangrijk voordeel volgens Giselle: ‘Als een leerkracht zelf veel leest, besteden zij in hun lessen meer aandacht aan leesbevordering en met hun enthousiasme krijgen ze de leerlingen eerder aan het lezen. Hierdoor kun je een belangrijke bijdrage leveren aan de leesmotivatie van de kinderen.’

Geen school is gelijk
Behalve een enthousiaste leescoördinator die zelf ook graag leest, zijn er nog een aantal factoren die het succes van de Bibliotheek op school volgens Giselle mede bepalen. ‘Als een directeur veel tijd, energie en ruimte geeft aan de leescoördinator om samen met het team in te zetten op lezen, dan is het effect natuurlijk veel groter. Ook de inzet van een Leesmediaconsulent kan helpen om niet alleen de leescoördinator, maar ook de docenten te inspireren en motiveren om lezen en boeken in hun lesprogramma op te nemen. Zodat zij de leesmotivatie bij kinderen kunnen vergroten.’
De Leesmediaconsulent kan ook een rol spelen bij het zoeken naar de best passende vorm. ‘Op onze school is het onderwijs vaak gebaseerd op thema’s. De bibliotheek helpt ons om niet alleen het aanbod van boeken in onze schoolbibliotheek, maar ook het lezen zelf én alle activiteiten daaromheen zo goed mogelijk te laten aansluiten op de leesmethode die we gebruiken en het onderwijs dat we geven. Dat vinden we heel waardevol.’ vult Mirian aan.

Leescultuur 2.0
Als het gaat over de leescultuur in het hedendaagse onderwijs vallen voor Mirian een aantal dingen op als zij de vergelijking met vroeger maakt. ‘Kinderen hebben tegenwoordig veel meer inspraak als het gaat over welke boeken er in de schoolbibliotheek moeten staan. Ze vragen regelmatig aan mij of ik aan juf Giselle wil vragen of zij een bepaald boek kan meenemen. Zodat ze dat op school kunnen lezen. Ze komen zelf dus vaak met leuke ideeën.’

Een andere belangrijke ontwikkeling is dat kinderen nu vaker praten over boeken. ‘In groep 4 hebben we al voorleesbeurten. Ieder kind leest een stukje voor en krijgt tips en tops van de rest van de klas. En in
groep 5 verzorgen de kinderen boekenbeurten. Een korte presentatie over een boek dat ze zelf uitkiezen en interessant vinden.’ Giselle vult aan: ‘Door hier als school een passende vorm aan te geven, raken kinderen vertrouwd met het praten over boeken en het elkaar enthousiast maken over lezen of bepaalde schrijvers. Ook het dagelijkse leeskwartier en regelmatig voorlezen -niet alleen bij de kleuters, maar óók in de bovenbouw- draagt zeker bij. Aan leesbevordering, maar ook aan het vergroten van de leesmotivatie en woordenschat.’

Positieve bijdrage van ouders
Het is alles behalve vanzelfsprekend dat ieder kind in zijn directe omgeving met lezen in aanraking komt. ‘Als je ouders nooit een boek lezen, dan is het voor jou als kind veel lastiger om zelf een enthousiaste lezer te worden.’, legt Mirian uit. Als school de enige plaats is waar je als kind met lezen en boeken in aanraking komt, dan hebben de school én de Leesmediaconsulent samen dus best een grote verantwoordelijkheid vindt Giselle. ‘Eén van de pijlers van de Bibliotheek op school is dan ook om de leescultuur op scholen zo te maken dat kinderen kennismaken met het ruime aanbod van boeken, genres, schrijvers en thema’s. En dat kost veel tijd en energie die we er samen in moeten steken.’
Mirian vult aan: ‘Ik merk hier op school gelukkig wel dat ouders een positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de gewenste leescultuur. Ik hoor van ouders ook vaak terug dat zij positief zijn over de Bibliotheek op school. Dat betekent dat de kinderen enthousiast en hopelijk ook geïnspireerd met leuke verhalen thuiskomen.’  

Kwispellezen®
In het verlengde van het aanbod van de Bibliotheek op school biedt de bibliotheek in Rucphen ook Kwispellezen aan. Kwispellezen biedt jongere kinderen ondersteuning bij het lezen. Het voorlezen aan een hond bezorgt kinderen een succeservaring. Dit vergroot hun zelfvertrouwen en de motivatie om te lezen, met als gevolg dat ook hun leesvaardigheid toeneemt. Een aantal kinderen van De Vindplaats doet ook mee met Kwispellezen. Mirian is daar heel enthousiast over: ‘Dat is voor hun leesmotivatie hartstikke goed. Sommige kinderen hebben weerstand tegen lezen, ze vinden het gewoon niet leuk. Maar er zijn ook kinderen die niet goed kunnen lezen. Als jij niet makkelijk leest, dan krijg je vanzelf een weerstand tegen lezen.’ Omdat Kwispellezen helpt het zelfvertrouwen van deze kinderen te vergroten, zal de angst of de schroom dat ze niet kunnen lezen afnemen en gaan ze ervaren dat lezen hartstikke leuk is. ‘Het is mooi om te zien dat de meeste kinderen die ontwikkeling ook vasthouden. Waardoor ze blijven lezen en ze dat nog leuk vinden ook.’, aldus Mirian.

Samen zoeken
Welk aanbod binnen het programma de Bibliotheek op school ingezet wordt om doelgericht aan leesbevordering te werken, verschilt per school. ‘Jaarlijks vullen de leerkrachten en leerlingen de Monitor in. Dit onderzoek laat zien wat de samenwerking tussen de school en de bibliotheek heeft opgeleverd. En waar binnen de school nog specifiek behoefte aan is.’ legt Giselle uit. De Leesmediaconsulenten dragen hiervoor ideeën aan, maar altijd in samenspraak met de leescoördinator en de docenten. ‘Op basis van de uitkomsten van de Monitor maakt de school een leesplan waarin vastgelegd wordt hoe we met elkaar de gestelde doelen willen bereiken. Waarbij de ervaring inmiddels leert dat als een school er écht voor wil gaan, de bereikte resultaten vaak ook beter zijn.’, aldus Giselle.

Direct resultaat
Het PISA onderzoek is een internationaal onderzoek dat onder meer de leesvaardigheid van 15-jarigen test. Nederlandse kinderen scoren bij de laatste onderzoeken beduidend lager op leesvaardigheid dan hun leeftijdsgenoten uit andere landen. Het is dan ook niet voor niets dat bij De Vindplaats leesmotivatie met stip op nummer 1 staat als doelstelling van de Bibliotheek op school. ‘Wij steken op school bewust veel tijd en energie in lezen. Niet alleen door een complete leesmethode te gebruiken, maar ook door gebruik te maken van de kennis, expertise, inspiratie en het enthousiasme van onze Leesmediaconsulent. De bibliotheek levert daarmee echt een serieuze meerwaarde voor het onderwijs. En waar dat in het begin
nog zoeken was, merken we nu dat het ook vruchten af gaat werpen. En dat is natuurlijk wel waar we het uiteindelijk allemaal voor doen’, besluit Mirian.